YUKARI KALEKÖY CAMİ
Yukarı Kaleköy Camii
Amasya/Yukarı Kale Köy, 1902-03 parselde bulunan eser, doğu-batı doğrul-tusunda dikdörtgen planlı, tek minareli bir yapıdırve hımış duvar tekniğinde inşa edilmiştir (Şekil 1-2). Eserin kitabesi bulunmadığı için araştırmacılar tarafından üslupsal özellikleri temelinde XVIII. yüzyılın sonu – XIX. yüzyılın başına tarihlendirilmiştir
Caminin beden duvarlarında, ahşap hatıllar ve kerpiç malzeme kullanılırken, temelinin görünen kısımlarında moloz taş ve düzgün olmayan kesme taşın kullanıldığı tespit edilmiştir (Şekil 3-5). Buna ek olarak eserin güney duvarının sandviç duvar tekniğine benzer bir teknik le inşa edildiği görülmektedir. İç ve dış panellerden oluşan bu tekniğin sadece güney cephede
uygulanması, dış panelin orijinal olmayıp sonradan cepheyi koruma amaçlı
yapılmış olabileceğini düşündürmektedir (Şekil.7).
Yapıda iki katlı pencere uygulaması bulunmaktadır (Şekil 4).
Ahşap direkli camiler grubunda olan Kaleköy Cami’ni n harimine giriş, batı cephede bulunan yuvarlak basık kemerli bir kapı ile sağlanmaktadır.
Caminin harim kısmı, altı adet ahşap direkle üç sahına ayrılmıştır. Bu ahşap direklerde sütun başlıkları yerine profil kesitli yastıklar kullanılmıştır. Mihraba dik uzanan bu sahınlardan ortada bulunanı 30 c
m. yüksek tutularak vurgulanmıştır.
Eserin oldukça tahrip olmuş mihrabı, alçı malzeme ile yapılmıştır (Şekil 10). Kemer köşelikleri boyanan mihrabın en dış çevresinde yer alan içbükey silme bitkisel motiflerle, yanındaki dışbükey silme zikzak motifiyle bezenmiştir. Bu silmelerden sonra gelen geniş bordür, kırık çizgilerle elde edilmiş geometrik motiflerle bezenmiştir (Şekil 15)
Bu bordürü takip eden silmenin üzerine ise kıvrık dallar arasında çarkıfelek motifleri yapılmıştır.
Bu silmeden sonra gelen diğer bordürün üzeri on iki kollu yıldız motifleriyle bezenmiştir. Mihrabı üç yönden çevreleyen bu bordürün hemen altında ayet kitabesi yer almaktadır. Mihrap nişine daha ya
kın silmelerin üzerleri de bitkisel ve geometrik olmak üzere çeşitli şekillerde bezenmiştir. Bu silmeler sonradan yağlı boya ile kırmızı, yeşil ve mavi renklere boyanmıştır.
Mihrap nişinin iç kısmını çevreleyen geniş bordürlerin üzerine de geometrik bezemeler yapılmıştır. Mevcut kalıntılardan anlaşıldığı üzere eserin mihrabı orijinalinde mukarnas kavsaralı iken sonradan üzeri alçı malzemeile kaplanarak dilimli kemeri olan bir niş şeklinedönüştürülmüştür (Şekil 11-12-13-14).
Kaynak: ZAMANA YENİK DÜŞEN BİR ESERE GÖRGÜ TANIĞI
OLMAK: AMASYA KALEKÖY CAMİİ isimli
Yrd. Doç. Dr., Amasya Üniversitesi, Mimarlık Fakül
tesi, Mimarlık Bölümü Fazilet KOÇYİĞİT TEPE'nin makalesinden alınmıştır.